آسم یکی از شایع ترین بیماری های مزمن اطفال به حساب می آید. بیماری آسم در هر سنی بروز می کند اما بیشترین موارد بروز آسم در کودکان و نوجوانان است.
اگر چه گفته می شود که آسم قابل درمان نیست اما در اغلب موارد قابل کنترل است. هر چه والدین در این رابطه اطلاعات بیشتری داشته باشند، بیماری قابل کنترل تر خواهد بود.
آسم چیست؟
آسم یک وضعیت التهابی مجاری هوایی می باشد. این التهاب باعث می شود که ضخامت مخاط مجاری هوایی و ترشحات آن ها و انقباض عضلات آن ها افزایش یافته و عملکرد مجاری هوایی تشدید شود. این فرآیند منجر به انسداد مجاری هوایی، سفتی قفسه ی سینه، سرفه و خس خس می شود.
عوامل تسریع کننده و تشدید کننده ی حملات آسم
التهاب مجاری هوایی از طریق حساسیت، عفونت های تنفسی ویروسی و مواد محرکی که در هوا وجود دارد ایجاد می شود. وقتی یک فرد حساس با این آلرژن ها در تماس باشد، در پی وقایع پیچیده ای که در بدن اتفاق می افتد، مواد شیمیایی خاصی در بدن آزاد می شوند که باعث التهاب مجاری هوایی و مشکلات تنفسی خواهند شد.
&#۱۰۶۲۵; محرک ها: دود سیگار، ورزش، اسپری و عطرها، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی، هوای سرد و…
&#۱۰۶۲۵; حیوانات: گربه، سگ، جوندگان و اسب
&#۱۰۶۲۵; تغییرات محیطی و استرس های ناشی از آن: جا به جایی محل زندگی، جا به جایی مدرسه، مشکلات خانوادگی و…
&#۱۰۶۲۵; عواطف شدید: ترس، عصبانیت، خنده و گریه شدید
&#۱۰۶۲۵; آلرژن های تنفسی در فضا: آلودگی هوا، گرده ی گیاهان و…
&#۱۰۶۲۵; داروها: آسپرین، ناپروکسن، ایبوبروفن، مفنامیک اسید و…
علائم آسم
تنگی نفس و خس خس سینه از علائم اصلی این بیماری است. ممکن است حمله با احساس فشار در سینه شروع شود. هر کودکی که دائماً دچار سرفه یا عفونت های تنفسی مثل ذات الریه یا برونشیت است حتماً باید از نظر وجود آسم مورد بررسی قرار بگیرد.
کودکی که بعد از گریه یا دویدن یا پیاده روی نیز دچار سرفه می شود ممکن است مبتلا به آن باشد. سرفه های شبانه نیز ممکن است به علت آسم باشد که در اغلب موارد آسم در شب ها بدتر نیز می شود. شیرخواران مبتلا به این بیماری اغلب دچار سرفه ی جیغ مانند و تنفس تند بوده و ممکن است دائماً دچار برونشیت، سرماخوردگی یا ذات الریه شوند.
درمان
درمان بیماری آسم با توجه به نوع آن، شدت و مدت ابتلای کودک و علت حمله ی تنفسی متفاوت است. تجویز دارو بر اساس این عوامل می باشد. اصلی ترین داروهای مورد استفاده در درمان آسم، اسپری های تنفسی مثل سالبوتامول، تئوفیلین و… می باشد.
همچنین برای مشکلات تنفسی کودک از داروهای کورتیکواستروئیدی مثل دگزامتازون، پردنیزولون و… استفاده می شود. اگر چه درمان قطعی برای آسم وجود ندارد اما درمان های بسیار خوبی برای کنترل علائم آسم در دسترس هستند.
پاسخ به سوالات رایج والدین
&#۱۰۶۲۵; فرزند من چه زمانی از آسم رهایی می یابد؟
بعضی از کودکان زمانی که به سن ۱۰ سالگی می رسند از این بیماری رهایی می یابند. اما در بعضی دیگر ممکن است حملات دائمی شوند یا حتی برای چند سال متوقف شوند و بعد دوباره شروع شوند.
&#۱۰۶۲۵; فرزندان دیگر من هم ممکن است آسم بگیرند؟
آسم واگیردار نیست و افراد نمی توانند آن را به دیگران منتقل کنند. اگر چه تمایل به آسم ریشه ی خانوادگی نیز دارد. اما این به این معنی نیست که اگر فرزندی آسم داشت ضرورتاً فرزندان دیگر آن خانواده نیز آلوده شوند.
&#۱۰۶۲۵; آیا استرس های روحی می تواند در بروز حملات آسم نقشی داشته باشد؟
عصبانیت، افسردگی، فشارهای روانی و استرس می توانند حملات را در کودک آسمی تشدید کنند.
&#۱۰۶۲۵; آیا فرزند من رژیم غذایی خاصی باید داشته باشد؟
تاثیر رژیم غذایی روی آسم خیلی شناخته شده نیست. اگر مشاهده کردید که مصرف غذای خاصی حملات آسمی فرزندتان را تشدید می کند آن را قطع کنید. توجه به این نکته نیز ضروری است که خوردن شیر مادر در اطفال باعث ایمنی در برابر این بیماری میگردد.
&#۱۰۶۲۵; وقتی فرزند من به مدرسه می رود چه کارهایی را باید انجام بدهم؟
بهتر است که حتماً آسم فرزند خود را با معلمش درمیان بگذارید و او را از علائم و درمان آن مطلع کنید. همچنین مطمئن شوید که فرزند شما داروهای ضروری را در مدرسه مصرف می کند.
نکات پایانی
کودکان مبتلا به آسم در صورتی که بدانند چگونه بیماری خود را کنترل کنند، می توانند زندگی فعال و طبیعی داشته باشند. آن ها میتوانند درس بخوانند، بازی کنند، شب ها راحت بخوابند و… به شرطی که کودک و نوجوان بیمار و والدین او آموزش های لازم را ببینند و رعایت کنند.
پیشگری از علائم عموماً بهترین درمان است. برای یک بیمار مبتلا به آسم مهم است که بداند چه شرایطی شروع کننده ی علائم است تا از آن شرایط تا جای ممکن دوری کند.
&#۱۰۶۲۵; گرد و غبار منزل مخلوطی از عوامل آلرژی زاست بنابراین بهتر است والدین گردگیری منزل را به زمانی موکول کنند که کودک در خانه نیست.
&#۱۰۶۲۵; به تهویه ی مناسب محل زندگی کودک توجه کنید.
&#۱۰۶۲۵; حیوانات مودار و گلدان ها را از منزل خارج کنید.
&#۱۰۶۲۵; از بالش پر استفاده نکنید و روی بالش و تشک را با پوشش پلاستیکی غیر قابل نفوذ بپوشانید.
&#۱۰۶۲۵; از قالی و قالیچه در اتاق کودک استفاده نکنید چرا که محل تجمع گرد و غبار و قارچ هاست.
&#۱۰۶۲۵; علائم حمله ی آسم را به کودک بیاموزید.
&#۱۰۶۲۵; به منظور بررسی تاثیر داروها ۲ الی ۳ بار در سال به پزشک کودک مراجعه کنید.
&#۱۰۶۲۵; سعی کنید کودک را در این زمینه مستقل کنید طوری که دائماً به شما وابسته نباشد و خودش به تنهایی از پس خودش بربیاید.
&#۱۰۶۲۵; داروهایش را فراموش نکنید و روش صحیح استفاده از اسپری های تنفسی را به او بیاموزید.
&#۱۰۶۲۵; طوری با کودک برخورد نکنید که احساس ضعف و ناتوانی کند، بلکه با تشویق او و ایجاد اعتماد به نفس در او باعث حفظ شادابی کودک شوید. تا به بهترین نحو به فعالیت های روزانه ی خود بپردازد.
&#۱۰۶۲۵; از استعمال سیگار و دخانیات در منزل خودداری کنید.
و…
