گوارش و کبد

تهوع و استفراغ

حالت تهوع و استفراغ از علائم و نشانه های رایجی هستند که می تواند در شرایط متعددی ایجاد شوند. تقریبا کسی نیست که در طول عمر خود زمانی دچار تهوع و یا استفراغ نشده باشد‌. از شایع ترین علل این بیماری میتوان به عفونت‌های ویروسی درگیرکننده دستگاه گوارشی یا تهوع صبحگاهی اوایل بارداری اشاره کرد.

علاوه بر آن، در اثر عارضه ی بسیاری از داروها فرد می تواند دچار تهوع و استفراغ شود، همانطور که بیهوشی عمومی برای جراحی نیز ممکن است منجر به این بیماری شود. به ندرت، تهوع و استفراغ ممکن است نشان دهنده یک مشکل جدی یا حتی تهدید کننده زندگی باشد.


حالت تهوع و استفراغ ممکن است به طور جداگانه یا با هم رخ دهد. علل شایع عبارتند از:

شیمی درمانی:
داروهای شیمی درمانی علاوه بر ریزش موها می توانند منجر به تهوع و استفراغ های شدید و گاها مقاوم به درمان شوند

فلج معده :
(شرایطی که در آن عضلات دیواره معده به دلایلی مانند دیابت به درستی عمل نمی‌کنند و در هضم اختلال ایجاد می‌کنند) در این بیماری، مثلا در اثر دیابت، اعصاب معده دچار اختلال شده و حرکات معده مختل می شود. در نتیجه عضم و جذب و حرکت مواد غذایی با مشکل رو به رو می شود

بیهوشی عمومی:
یکی از شایع ترین عوارض بیهچشی عمومی، تهوع و استفراغ پس از به هوش آمدن استو یکی از دلایلی که فرد تا چندین ساعت پس از عمل نبایستی غذایی مصرف کند همین است.

انسداد روده:
یکی از جدی ترین اختلالاتی که می تواند خود را با عدم دفع مدفوع و عدم دفع گاز و تهوع و استفراغ های مکرر نشان دهد انسداد در روده است.

میگرن:
در بسیاری از موارد سردرد های یکطرفه و ضربان دار‌میگرنی با حالت تهوع، استفراغ و حساسیت به صدا و نور همراه است

بیماری صبحگاهی:
در ماه های اولیه ی بارداری در اثر ازدیاد برخی هورمون ها در بدن فرد مکررا دچار تهوع و استفراغ می شود

بیماری حرکت :
در این بیماری فرد با سوار شدن بز وسیله ی نقلیه مانند ماشین و یا کشتی دچار این بیماری میکند.

عفونت های ناشی از ویروس ها:
بسیاری از ویروس ها منجر به درگیری دستگاه گوارشی می شوند و می توانند همراه با اسهال و دل درد و دل پیچه باشند.

سرگیجه ناشی از اختلالات گوش :
درنوعی از این بیماری که اغلب چند هفته پس از ابتلا به یک ویروس تنفسی فوقانی مانند سرما خوردگی ها رخ می دهد، اعصاب گوش و تعادل دچار التهاب می شوند. در این حالت فرد دچار تهوع و استفراغ همراه با سرگیجه شدید می شود. همچنین بیماری منیر، و سرگیجه های خوش خیم وضعیتی می‌توانند باعث این بیماری  بشوند.


سایر علل احتمالی تهوع و استفراغ عبارتند از:

اختلال مصرف الکل:
در این حالت فرد در اثر مصرف زیاد الکل دچار اختلال تعادل و حالت تهوع شدید می شود.
آنافیلاکسی (یک واکنش آلرژیک شدید): آنافیلاکسی نیز یکی از موارد بسیار مهم و در صورت عدم درمان به موقع تهدید کننده خطر است. در این بیماری در اثر مصرف ماده ای آلرژی زا -مانند یک غذای جدید یا داروی جدید- فرد به طور بسیار شدیدی دچار واکنش الرژیک می شود. معمولا فرد دقایقی پس‌از مصرف ماده ی مشوک دچار ضایعات پوستی و یا تنگی نفس و تورم صورت می شود. ممکن است همچنین دل درد و تهوع استفراغ از علایم این بیماری باشد

بی اشتهایی عصبی:
در این بیماری عصبی فرد از ترس چاق شدن به طور مداوم ناخواسته بی اشتها می شود و معمولا فکر به غذا خوردن با تهوع همراه است

آپاندیسیت:
در آپاندیسیت معمولا تهوع استفراغ برخلاف گاستروانتریت تنها یک یا دو بار صورت می گیرد و علامت غالب دردی است که ابتدا دور ناف شکل می گیرد، و سپس به تدریج به سمت پایین و راست شکم حرکت می کند.

ضایعات مغزی:
مخصوصا در مواردی که فرد سابقه ضربه به سر مثلا در اثر تصادفات رانندگی را دارد، تهوع و استفراغ می‌تواند نشانه‌ای از خونریزی داخل جمجمه باشد. بطور نادری تومورهای مغزی نیز باعث تهوع می‌شوند.

بیماری(COVID-19):
در بسیاری از موارد کرونا ویروس می تواند خود را با علایم گوارشی مثل اسهال یا تهوع و استفراغ نشان دهد.

کتواسیدوز دیابتی:
معمولا همراه با دل درد است، و در فرد دیابتی ای رخ می دهد که یا از بیماری خود مطلع نبوده و یا قند های بسیار بالا و کنترل نشده ای داشته است.

بیماری ریفلاکس معده (GERD) :
گرچه در بیماری ریفلاکس معمولا بالا اوردن مواد غذایی بدون حس تهوع است ولی امکان دارد با تهوع رخ دهد. در این حالت فرد حس ترش کردن و سوزش پشت جناغ دارد.

حمله قلبی:
یکی از نشانه های گمراه کننده ی سکته قلبی به ویژه در خانم ها و افراد دیابتی ممکن است تهوع و استفراغ باشد. گرچه اکثر موارد سکته با درد قفسه سینه همراه است اما در برخی موارد تهوع تنها نشانه ی آن است.

هپاتیت:
در اثر التهاب کبدی فرد می تواند دچار زردی و تهوع و استفراغ و درد شکم شود.

سندرم روده تحریک پذیر:
ای بی اس بیماری شایعی است که فرد بدون مشکل فیزیکی خاص و معمولا در اثر بیماری زمینه ای روانی مانند اضطراب دچار اسهال، یبوست و یا تهوع و استفراغ می شود.

داروها:
(از جمله آسپرین، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، ضد بارداری خوراکی، دیژیتال، مواد مخدر و آنتی بیوتیک ها)

سرطان پانکراس:
یکی از علائم این بیماری می تواند تهوع و استفراغ باشد. در این حالت معمولا فرد کاهش وزن شدید و گاها زردی دارد

پانکراتیت (التهاب پانکراس):
در این بیماری فرد دچار درد شکمی می شود که با خم شدن به جلو بهبود می یابد.

تومور کاذب مغزی (فشار خون ایدیوپاتیک داخل جمجمه ای):
در این بیماری که معمولا در خانم های جوان و چاق رخ می دهد فرد دچار اختلال بینایی و تهوع می شود.

 

چه زمانی لازم است که به یک پزشک مراجعه کنیم؟

اگر حالت تهوع و استفراغ با علائم هشدار دهنده دیگری شامل موارد زیر همراه است، فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید:
درد قفسه سینه
درد یا گرفتگی شدید شکم
تاری دید
گیجی
تب بالا و سفتی گردن
استفراغ همراه با مواد مدفوع یا بوی مدفوع در استفراغ
خونریزی از رکتوم

درمان تهوع و استفراغ:

درمان این نشانه ی آزار دهنده با درمان علت زمینه ای است. بعد از انجام اقدامات تشخیصی و پیدا کردن علت زمینه‌ای ممکن است با نظر پزشک برای شما داروهای ضدتهوع تجویز شود.

معمولا با مصرف میزان کافی آب می توانید از از دست دادن آب بدن خود در اثر استفراغ جلوگیری کنید. همچنین مصرف موادی مانند زنجبیل در افرادی که نمی توانند قرص های ضد تهوع مصرف کنند -مانند خانم های باردار- می تواند کمک کننده باشد.

 

سوالات متداول

سوال : علل شایع حالت تهوع و استفراغ چیست؟
پاسخ : شیمی درمانی، فلج معده ،بیهوشی عمومی،انسداد روده، میگرن،بیماری صبحگاهی و…

سوال : چه زمانی لازم است که به یک پزشک مراجعه کنیم؟
پاسخ : اگر علائمی مثل درد قفسه سینه،درد یا گرفتگی شدید شکم،تاری دید،گیجی،تب بالا و سفتی گردن و… داشتید.

سوال : تهوع و استفراغ چگونه درمان میشوند؟
پاسخ : درمان این نشانه با درمان علت زمینه ای است. بعد از انجام اقدامات تشخیصی و پیدا کردن علت زمینه‌ای ممکن است با نظر پزشک برای شما داروهای ضدتهوع تجویز شود.

مقالات مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین بررسی کنید
نزدیک
دکمه بازگشت به بالا