تومور مغزی و انواع آن
سلول های بدن ما قابلیت رشد و تقسیم دارند و در مواقع لزوم رشد می کنند و تقسیم می شوند . رشد و تقسیم سلولی مثل هر فرآیند سلولی دیگری نیاز به تنظیم دارد . حال اگر این تنظیم در هر سلولی دچار اختلال شود ، سلول ها به صورت غیر طبیعی رشد کرده و تقسیم می شوند و به اصطلاح ترمز چرخه ی رشد و تقسیم سلولی از کار می افتد.
در پی این اتفاق و تقسیم و رشد پی در پی و غیر طبیعی سلول ها ، توده ای از سلول ها به نام تومور ایجاد می شوند . تومورهای مغزی نیز توده ای از سلول ها هستند که به صورت غیر طبیعی و پی در پی رشد کرده اند.
انواع تومور مغزی :
تومورهای مغزی اولیه : این دسته از تومورها در خود مغز ایجاد شده اند .
تومورهای مغزی ثانویه : این دسته از تومورها در قسمت دیگری از بدن ایجاد شده اند اما توانسته اند به مغز هم سرایت کنند. اغلب توده های سرطانی نواحی سینه ها ، کلیه ها ، ریه ها ، روده ها و …به مغز سرایت می کنند . تومورهای مغزی ثانویه ، تومورهای بدخیمی می باشند و نسبت به تومورهای مغزی ثانویه در بزرگسالان شایع تر هستند .
علائم تومور مغزی
از علائم تومور مغزی می توان به موارد زیر اشاره کرد :
سردرد و سرگیجه
تغییرات خلق و خو و احساسات
تغییرات وزن و اشتها
اختلالات بینایی
عدم تعادل
تهوع و استفراغ
عدم توانایی کنترل دفع ادرار
کاهش هوشیاری
اختلال در تمرکز و حافظه
اختلالات گفتاری
اختلالات شنوایی
خستگی و ضعف عضلانی
تشنج
از بین رفتن حس لامسه در دست یا پا
و …
انواع سردرد
همان طور که گفتیم از علائم تومور مغزی سردرد می باشد . حالا با بررسی انواع سردردها به توضیح اینکه ، سردرد ناشی از تومور مغزی جز کدام دسته از سردردها است ، می پیردازیم . سردردها به دو دسته ی اولیه و ثانویه تقسیم می شوند .
از سردردهای اولیه می توان به موارد زیر اشاره کرد :
میگرنی
خوشه ای
تنشی
از سردردهای ثانویه می توان به موارد زیر اشاره کرد :
سینوزیت
انواع اختلالات بینایی
شنوایی
متابولیکی
علل عفونی مثل مننژیت ، آبسه ی مغزی و …
آسیب به سر و گردن
علل عروقی مثل خون ریزی مغزی ، حملات ایسکمیک مغز ( چیزی شبیه به سکته ی مغزی است که به دنبال عدم خون رسانی به قسمت هایی از مغز به صورت موقت رخ می دهد . ) و …
ناشی از مصرف الکل و مواد مخدر و مسمومیت با گاز کربن مونواکسید
ناشی از اختلالات سایکولوژیک که نوعی از اختلالات شدید روانی هستند .
علل غیر عروقی مثل تشنج ، افزایش فشار داخل جمجمه با علت هایی ناشناخته که ممکن است ناشی از وجود تومور مغزی هم باشد و …
بنابراین سردردهای ناشی از تومور مغزی در دسته ی سردردهای ثانویه قرار دارند .
تومور مغزی چگونه باعث ایجاد احساس سردرد می شود ؟
همان طور که می دانید ، تومورمغزی توده ای از سلول ها است که رشد طبیعی و پی در پی داشته اند . از طرفی دیگر می دانیم که کاسه ی سر و فضای داخل جمجمه ، فضایی با اندازه ی ثابت است و اندازه ی آن تغییر نمی کند .
بنابراین تومور مغزی ، باعث افزایش فشار در داخل فضای جمجمه و به دنبال آن کشیدگی لایه ی پوشاننده ی مغز می شود . این اتفاق باعث ایجاد احساس سردرد خواهد شد .
از دیگر راه هایی که تومور مغزی از طریق آن ها باعث ایجاد احساس سردرد می شود ، می توان به اختلال در جریان خون در عروق مغزی و اختلال جریان مایع مغزی در فضای جمجمه اشاره کرد . چرا که تومور مغزی می تواند به عروق خونی مغز فشار وارد کند و با افزایش فشار باعث ایجاد احساس سردرد شود .
ویژگی های سردردهای ناشی از تومور مغزی
طبق تحقیقات تقریباً نیمی از افرادی که گرفتار تومور مغزی می شوند ، علائمی هم چون سردرد دارند . با اینکه احساس سردرد در افراد مختلفی که گرفتار تومور مغزی هستند ، متفاوت است و هر فرد بسته به اینکه تومور در کدام قسمت مغز ایجاده شده ، در آن ناحیه درد بیشتری را حس می کند اما سردردهای ناشی از تومورمغزی ، غالباً ویژگی های خاص و مشترکی دارند .
از ویژگی های سردردهای ناشی از تومور مغزی می توان به موارد زیر اشاره کرد :
همراه با تهوع و استفراغ است .
تغییر وضعیت و اعمالی مانند سرفه ، عطسه و زور زدن که سبب افزایش فشار داخل مغز می شود سبب تشدید سردرد میگردد .
اختلال هوشیاری در فرد ممکن است مشاهده شود .
فرد درد را به صورت دو طرفه در پیشانی حس می کند و احساس درد در سمت ضایعه بیشتر است .
باعث ایجاد اختلال در خواب می شود و شخص را نیمه شب از خواب بیدار می کند .
بیشتر اوقات آخر شب و صبح زود این نوع از سردرد شدت می یابد و در طی روز به مرور از شدت آن کم می شود .
چندین هفته ادامه دارد و به مرور زمان بدتر و شدیدتر هم می شود .
معمولاً با مصرف مسکن ها شدت درد کم نمی شود .
و …
توجه به این نکته هم ضروری است که بعضی از ویژگی های این سردردها با سردردهای ناشی از عوامل دیگر مشترک هستند . مثلاً گاهی در پی سردردهای عصبی چون میگرن فرد دچار احساس تهوع و استفراغ می شود .
بنابراین هر کس که ویژگی های سردردهای ناشی از تومور مغزی را داشت لزوماً تومور مغزی ندارد و برای تشخیص قطعی نیاز به معاینات و بررسی های بیشتر توسط متخصصین مغز و اعصاب می باشد .
آیا سردرد ناشی از تومور مغزی می تواند نشان دهنده ی نوع تومورهم باشد ؟
در پاسخ به این سوال باید گفته که سردردهایی که منشا آن ها تومور مغزی هستند به تنهایی نمی توانند مشخص کنند که فرد تومور اولیه دارد یا ثانویه یا فرد تومور خوش خیم دارد یا بدخیم !
بنابراین اگر فردی سردردی ناشی از تومور مغزی داشت با قطعیت و بدون انجام بررسی های بیشتر نمی توان گفته که فرد قطعاً تومور بدخیم دارد یا قطعاً تومور اولیه دارد و …
توصیه های پزشکی
از علائمی که در پی آن ها باید فوراً به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید ، می توان به موارد زیر اشاره کرد :
در صورت داشتن سردردهای طولانی و شدید که تا چند هفته هم ادامه پیدا کنند و بدتر و شدید تر هم شوند طوری که مسکن ها هم باعث بهتر شدن اوضاع نشوند .
تغییر الگوی سردردها : تغییر الگوی سردردها به این معناست که سردردی را تجربه کنید که قبلاً تجربه نکردید .
داشتن احساس تهوع و استفراغ و تب
سرگیجه و کاهش هوشیاری
اختلالات گفتاری و شنوایی
احساس تاری دید و دوبینی
تغییرات رفتاری و عوض شدن خلق و خو و احساسات بدون هیچ علت خاصی
ضعف عضلانی و خستگی
از بین رفتن حس لامسه در دست یا پا
و …
پزشک با انجام معاینات لازم و بررسی های بیشتر از طریق سی تی اسکن یا ام آرآی می تواند تشخیص دهد که آیا فرد ، دچار تومور مغزی هست یا خیر. همچنین نوع تومور و خوش خیم یا بدخیم بودن آن را هم تشخیص می دهد .
سوالات متداول
سوال : انواع تومور مغزی کدام اند؟
پاسخ : تومورهای مغزی اولیه ، تومورهای مغزی ثانویه
سوال : آیا سردرد ناشی از تومور مغزی می تواند نشان دهنده ی نوع تومورهم باشد ؟
پاسخ :سردردهای ناشی از تومور مغزی است نمی توانند مشخص کنند که فرد تومور اولیه دارد یا ثانویه یا تومور خوش خیم دارد یا بدخیم !
سوال : تومور مغزی چگونه باعث ایجاد احساس سردرد می شود ؟
پاسخ :تومور مغزی ، باعث افزایش فشار داخل جمجمه و به دنبال آن کشیدگی لایه ی پوشاننده ی مغز می شود و باعث ایجاد احساس سردرد میشود.