تبخال
قطعاً همگی شما تا حدودی با تبخال آشنایی دارید و این اسم به گوش تان خورده است. حتماً دیده اید که در اغلب زمان هایی که دچار استرس ها و فشارهای روحی – روانی هستید یا سیستم ایمنی بدن تان به هر دلیلی از جمله یک سرماخوردگی ساده تحریک می شود، ناگهان شاهد به وجود آمدن زائده ای جوش مانند در اطراف دهان خود می شوید! این زائده ی جوش مانندی که بارها در اطراف دهان خودتان یا اطرافیان تان دیده اید چیزی نیست جز تبخال!
حالا ما در این مقاله قصد داریم کمی تخصصی تر درباره ی این زائده ی جوش مانند صحبت کنیم و شما را از علت بروز آن، علائم آن، راه های انتقال و در نهایت درمان آن آگاه کنیم…
حقیقت ماجرا این است که این زائده ی عفونتی شایع ومسری است که در پی آلودگی با ویروسی به نام ویروس هرپس سیمپلکس یا به اختصار HSV ایجاد می شود. این ویروس انواعی دارد که هر نوع آن انواعی از تبخال ها را از نظر مکان بروز آن ها در بدن افراد ایجاد می کنند.
در حقیقت این زائده فقط آن زائده ی جوش مانندی نیست که در گوشه ی لب ها و اطراف دهان تان می بینید! بلکه این زائده می تواند نواحی تناسلی شما را نیز درگیر کند.
اصطلاحاً به تبخال های نواحی تناسلی تبخال تناسلی می گوییم. از دیگر انواع تبخال ها میتوانیم به تبخال هایی اشاره کنیم که در اطراف ناحیه ی مقعد، نواحی مخاطی و پوست سایر نواحی بدن ایجاد می شوند.
لازم به ذکر است که برجستگی های ملتهب و قرمز رنگ و اکثراً دردناکی که گاهی در داخل حفره ی دهان خود نیز حس می کنید که به صورت خود به خودی در موارد کم و با مصرف دارو در موارد شدید درمان می شوند، تبخال می باشند اما با نام آفت خوانده می شوند چرا که در داخل مخاط دهان قرار دارند.
علت بروز تبخال
ابتدا فرد باید با ویروس عامل ایجاد تبخال دهانی آلوده شود و این ویروس عفونت اولیه ای را در بدن او ایجاد کند. از علائم این عفونت اولیه می توان به علائمی شبیه به سرماخوردگی شدید مانند گلودرد، سردرد، سرگیجه، تب، تهوع، داشتن مشکل در بلع مواد غذایی، ایجاد زخم های ملتهب در داخل دهان و درگیری لثه ها و…اشاره کرد.
بعد از ۲ الی ۳ هفته علائم این عفونت اولیه از بین می روند و فرد رو به بهبودی می رود. اما ویروس عامل آن از بدن فرد پاکسازی نمی شود و در عقده‌های عصبی به صورت نهفته باقی می ماند تا در صورت فراهم شدن شرایط دوباره ایجاد عفونت کند و خود را بروز دهد.
لازم به ذکر است که در صورت فراهم بودن شرایط، عفونت ثانویه ای که ایجاد می شود دیگر علائم عفونت اولیه را ندارد و علائم به شکل تب، تبخال یا همان زائده ی های جوش مانندی که در تصور عوام است و در مواردی برجستگی غدد لنفاوی اطراف محل بروز این زائده ، بروز پیدا می کند.
از شرایط بروزعفونت ثانویه به شکل این زائده می توان به مواردی چون قرارگیری در برابر استرس ها و فشارهای روحی – روانی، تحریک سیستم ایمنی به دنبال ابتلا به بیماری هایی چون سرماخوردگی، تب بالا، قرار گیری در شرایط دوران قاعدگی، قرار گیری در معرض نور شدید آفتاب و… اشاره کرد.
لازم به ذکر است که همه ی افراد حتی باوجود شرایط فوق دچار این زائده نمی شوند و بسیاری از افراد باوجود اینکه ویروس عامل تبخال را به صورت نهفته دارند حتی به دنبال فراهم شدن شرایط ذکر شده تا آخر عمر دچار آن نمی شوند!
علائم تبخال
از علائم بروز تبخال دهانی می توان به موارد زیر به ترتیب اشاره کرد:
احساس سوزش، گزگز و خارش ۲ الی ۳ روز قبل از بروز آن در ناحیه ی مستعد بروز آن مثل اطراف دهان، اطراف بینی، گونه ها و چانه ایجاد یک برجستگی کوچک پر از مایع شبیه به یک جوش کوچک که به آن وزیکل میگویند.
پس از چند روز سوراخ شدن برجستگی کوچک جوش مانند و خارج شدن ترشحات آلوده به ویروس از آن، ایجاد تب و گاهی بروز برجستگی در غدد لنفاوی اطراف آن ناحیه پوست اندازی در ناحیه ی بروز آن و خشک شدن تبخالی که در مرحله ی قبل سوراخ شده بود و ترشحاتش تخلیه شده بود.
و در نهایت بهبود محل بروز آن بدون ایجاد هیچ گونه اثری لازم به ذکر است که در بین این مراحل مرحله ی ۳ مرحله ای بسیار مهم است. چرا که با برون ریزی ترشحات تبخال احتمال گسترش تبخال به نواحی دیگر پوست صورت خود فرد آلوده و ایجاد تبخال های جدید نیز امکان پذیر است. همچنین امکان آلوده کردن افراد سالم نیز وجود دارد.
از علائم عفونت اولیه با وروس عامل تبخال تناسلی می توان به مواردی چون تب، ضعف، درد و سوزش هنگام دفع ادرار، بروز تاول و زخم در دستگاه تناسلی خارجی و… اشاره کرد.
همچنین از علائم بروز آن تناسلی نیز می توان به مواردی چون سوزش و درد هنگام دفع ادرار، وجود تاول و زخم در دهانه ی رحم در زنان، احساس سوزش و خارش در اطراف ناحیه ی ادراری – تناسلی قبل از بروز تبخال و… اشاره کرد.
راه های انتقال تبخال
از راه های انتقال آن می توان به مواردی چون استفاده از مسواک، حوله، تیغ، قاشق و چنگال شخصی دیگران، هرگونه تماس با فردی که روی پوست اطراف دهان او شاهد تبخال هستیم مثل روبوسی و… اشاره کرد که باعث انتقال تبخال دهانی می شوند.
همچنین از راه های انتقال تبخال تناسلی نیز می توان به مواردی چون برقرای ارتباط های جنسی پرخطر و داشتن شرکای جنسی متعدد، عدم برقراری رابطه ی جنسی محافظت شده، داشتن رابطه ی جنسی دهانی با فردی که دارای تبخال تناسلی است و… اشاره کرد.
پیشگیری، کنترل و درمان تبخال
اگر فردی به ویروس هرپس سیمپلکس آلوده شود، به هیچ عنوان دارو و درمانی جهت پیشگیری از بروز تبخال دهانی برای او پس از بروز عفونت نهفته وجود ندارد! تنها راهی که پیش روی ماست علامت درمانی و جلوگیری از بروز علائم اذیت کننده ی تبخال دهانی است.
بدین منظور توصیه می شود قبل از بروز تبخال دهانی و با مشاهده ی علائم آغاز بروز آن مثل احساس سوزش و خارش و گزگز در ناحیه ی مستعد بروز این زائده ، از پمادهای موضعی ضد ویروسی مثل آسیکلوویر استفاده شود تا از بروز علائم اذیت کننده ی آن جلوگیری شود.
لازم به ذکر است ک همان طور که پیش تر نیز گفتیم بسیاری از افراد با وجود اینکه ویروس عامل آن را به صورت نهفته در بدن خود دارند اما هیچ وقت تبخال در آن ها بروز نمی کند. بنابراین بسیاری از افراد از بروز این عارضه در امان هستند.
از راه های پیشگیری از تبخال تناسلی نیز می توان به مواردی چون استفاده از وسایل حفاظتی چون کاندوم حین برقراری رابطه ی جنسی، عدم برقراری روابط جنسی متعدد با شرکای جنسی متعدد، عدم برقراری رابطه ی جنسی به هر نحوی با فردی که دارای تبخال تناسلی است و… اشاره کرد.
به طور کلی تلاش برای دوری از استرس و فشارهای روانی نیز جهت جلوگیری از بروز آن بسیار موثر است.
سوالات متداول
سوال : تبخال چیست؟
پاسخ : تبخال زائده ی عفونتی شایع ومسری است که در پی آلودگی با ویروسی به نام ویروس هرپس سیمپلکس ایجاد می شود.
سوال : علت بروز تبخال چیست؟
پاسخ : ابتدا فرد باید با ویروس عامل ایجاد تبخال دهانی آلوده شود و این ویروس عفونت اولیه ای را در بدن او ایجاد کند.
سوال : راه های انتقال تبخال چیست؟
پاسخ : مسواک، حوله، تیغ، قاشق و چنگال شخصی دیگران، هرگونه تماس با فردی که روی پوست اطراف دهان او شاهد تبخال هستیم مثل روبوسی و…
